Bu yazımızda çağımızın en çok satan ilaçları arasında ilk sırada yer alan antidepresanları inceleyeceğiz. Antidepresan ilaçları hangi durumlarda kullanılır? Bu tür ilaçların çalışma şekli, antidepresan etkileri ve yan etkileri nelerdir? Depresyon tedavisinde gerçekten işe yarıyor mu? Bu gibi soruların cevaplarını alacağız.
Öncelikle bir konuyu belirtmek isteriz; Antidepresan kullanımı ile ilgili en doğru bilgiyi psikiyatri ve ruh sağlığı doktorlarının bildiğini söylemek isteriz. Bu yazıda vereceğimiz bilgiler tamamen bilgilendirme amaçlıdır. Antidepresan veya aynı etkiye sahip diğer ilaçları kullanmadan önce mutlaka uzman doktor görüşü almanızı şiddetle tavsiye ederiz. Bilinçsiz alınan antidepresan ilaçlarının ciddi yan etkileri olabilir.
Antidepresan İlaçları Hangi Durumlarda Kullanılır?
Antidepresanlar, daha çok depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Antidepresan kullanmak, depresyon semptomlarını yönetmeye ve tekrarlamalarını önlemeye yardımcı olabilir. Ancak, antidepresan ilaçları herkes için aynı şekilde çalışmaz.
Bu tür ilaçların sizin için uygun olup olmadığını merak ediyorsanız, bilmeniz gereken önemli bilgileri bu yazımızın devamında bulabilirsiniz. Ancak, yine tekrar edecek olursak, en doğru bilgiyi size doktorunuz verecektir.
Antidepresan Ne Zaman Kullanılır?
Depresyondaysanız, şu sorunun cevabını merak ediyorsunuzdur; Antidepresanlar gerçekten gerekli mi? Cevap, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlıdır: Aşağıda yer alan belirtileri gösteriyorsanız, bir antidepresan ilacı almaya ihtiyacınız olabilir. Bu belirtileri şu şekilde sayabiliriz;
- Depresyon belirtilerinin ne kadar şiddetli olduğu
- Ne kadar süredir olduğu
- Günlük yaşamınızı ne kadar etkilediği
- Diğer tedavi seçeneklerinin denenmiş olup olunmadığı
- Varsa, kaç tane depresif dönem geçirildiği
Daha önce bir antidepresan kullandıysanız ve bu antidepresan ilaçları yeterince yardımcı olmadıysa veya yan etki gösterdiyse mutlaka doktorunuza bildirmelisiniz. Dozu değiştirebilir veya sizi farklı bir ilaca yönlendirebilirler. Bu konuyla yakın alakalı, Kendimi Sürekli Mutsuz ve Yorgun Hissediyorum Diyorsanız, Depresyonda Olabilirsiniz! başlıklı yazımızı da okumanızı tavsiye ediyoruz.
Antidepresanlar Nasıl Çalışır?
Depresyon, sosyal stres faktörleri veya ilişkilerdeki sorunlar gibi dış etkenler tarafından tetiklenebilir. Bazı durumlarda depresyonu neyin tetiklediğini anlamak zor olabilir. Depresyon, beyindeki serotonin, dopamin ve norepinefrin gibi kimyasalların dengesizliğiyle ilişkilendirilmiştir. Antidepresanlar, bu beyin kimyasallarının seviyelerini değiştirerek çalışır.
Antidepresanların çalışma mantığı, beyin içindeki bozulan kimyasalları iyileştirmek üzerine kuruludur. Hani maddelerin bozulduğunu anlamak için de psikologlar tarafından test yapılmalı, eğer gerek görülürse antidepresan ilaçları kullanılmalıdır.
Antidepresanların Etkileri Ne Zaman Başlar? Ne Kadar Sürer?
Antidepresan ilaçlarının etkisi ne zaman başlar? Antidepresanların etkisini göstermesi zaman alır. Bir antidepresana başladıktan sonraki ilk hafta içinde kendinizi biraz daha iyi hissedebilseniz de çoğu insan için tam faydayı görmek genellikle 8 ila 12 hafta sürer. Bazı insanlar fayda görmeden önce yan etkiler yaşarlar ve bu yan etkiler genellikle geçicidir.
Reçete edilen bir antidepresan yardımcı olmazsa, doktorunuz dozunuzu ayarlayabilir, farklı bir antidepresan reçete edebilir veya daha iyi çalışmasına yardımcı olmak için başka bir ilaç ekleyebilir. İlki yardımcı olmazsa veya yeterince rahatlama sağlamazsa, başka bir antidepresan denemekten korkmayın. Doğru olanı ve doğru dozu bulana kadar birkaç deneme gerekebilir.
Belirtileriniz düzeldikten sonra 6 ay veya daha uzun süre antidepresan kullanmaya devam edilir. Bazı psikiyatristlere göre depresyon belirtileri nüksetme riski yüksek olan kişiler, antidepresan ilaçları birkaç yıl boyunca veya ömür boyu kullanabilirler.
Diğer Tedavi Alanları
Antidepresan ilaçları, sadece depresyon için kullanılmaz. Ayrıca, aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer zihinsel ve ruhsal sağlık durumlarını tedavi etmek için de kullanılırlar. Bu durumlar şu şekildedir;
- Anksiyete bozukluğu.
- Mevsimsel duygusal bozukluk (SAD).
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)
- Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
- Agorafobi gibi şiddetli fobiler
- Bulimia gibi yeme bozuklukları
Doktorunuz ayrıca aşağıdakiler gibi fiziksel durumlar için antidepresanlar reçete edebilir:
- Sırt ve boyun ağrısı gibi kronik ağrılar
- Siyatik ve multipl skleroz (MS) kaynaklı sinir ağrısı
- Uyku problemi
Antidepresan İşe Yarıyor Mu?
Belki de en çok merak edilen soru bu. Antidepresanlar işe yarıyor mu?
Antidepresanlar, farklı insanları farklı şekilde etkiler. Bir kişi için işe yarayan şey sizin için çalışmayabilir. Hangi antidepresan ve dozun yardımcı olabileceğini belirlemek için doktorunuz size yol gösterecektir. Antidepresan ilaçları sizde işe yarayıp yaramayacağını anlamak ve doğru kararı vermek için şunları dikkate alacaklardır;
- Hangi belirtileri yaşıyorsunuz
- Yaşınız
- Cinsiyetiniz
- Hamile olup veya hamile kalma olasılığınızın olup olmadığı
- Altta yatan herhangi bir sağlık durumunuzun olup olmadığı
- Farklı bir ilaç kullanıp kullanmadığınız
- Gıda takviyeleri kullanıp kullanmadığınız
Hamileler Antidepresan Kullanabilir Mi?
Hamile olan ve/veya hamile kalmayı planlayan kadınların bazı antidepresan ilaçlarını kullanmaları önerilmez. Bu sebeple hamilelik durumu söz konusu olan kadınların antidepresan ilaçlarını kullanmadan önce mutlaka doktorlarıyla konuşmaları gerekir.
Antidepresan Yan Etkileri
Antidepresanların yan etkileri çok fazla olmasa bile bazı kişilerde yan etki yapabilir. Antidepresan yan etkileri arasında en bilinenler şu şekildedir;
- Baş dönmesine ve dengesizliğe neden olabilir.
- Diğer ilaçlarla birlikte alınması durumunda yaşlı kişilerde düşme riski oluşturabilir.
- Kalp sorunları (Çok az kişide görülür)
- Sara nöbetleri (Çok az kişide görülür)
- Karaciğer hasarı (Çok az kişide görülür)