Sıfır atık hareketi, geri dönüşüm ve ileri dönüşüm gibi kaynakların gereksiz kullanımını ve yeniden kullanımını önlemek için bir dizi yararlı önlemin ön saflarında yer almalıdır. Atıkların farklı şekillerde geri dönüştürülmesi de enerji kayıplarına neden olur. Ancak sıfır atık felsefesi zararsız ve zahmetsizdir, kaynaklarımızı korur.
Dünyada nüfusun ve tüketimin artmasıyla birlikte doğal kaynaklarımız her geçen gün azalmakta, dengeler bozulmakta ve kirlilik her geçen gün dünyamızı daha fazla tehdit etmektedir. Bu nedenle tüm dünyada her geçen gün sıfır atık felsefesi hem bireylerin yaşamlarında hem de kurum ve toplulukların çalışmalarında daha fazla konuşulmakta, daha fazla ilgi çekmekte ve yayılmaktadır.
Sıfır Atık Felsefesi Bize Ne Getiriyor?
Dünyada nüfusun ve tüketimin artmasıyla birlikte doğal kaynaklarımız her geçen gün azalmakta, dengeler bozulmakta ve kirlilik her geçen gün dünyamızı daha fazla tehdit etmektedir. Bu nedenle tüm dünyada her geçen gün sıfır atık felsefesi hem bireylerin yaşamlarında hem de kurum ve toplulukların çalışmalarında daha fazla konuşulmakta, daha fazla ilgi çekmekte ve yayılmaktadır. Ekosistem her geçen gün bozuluyor ve dünyanın boğuştuğu sorunlar her geçen gün daha da çeşitleniyor.
Sıfır atık felsefesinin getirileri aşağıda listelenmiştir.
- Kaynakların daha verimli kullanılması ile maliyetler düşürülür
- Atıkların azaltılması ile çevreye ve çevrede yaşayan insanlara yönelik riskler azaltılır
- Daha az ağaç kesilir
- Havadaki sera gazı miktarı azalır
- Atık depolama alanlarında azalma olur
- Geri dönüşüm ve ileri dönüşüm için enerji ve alan tasarrufu sağlanır
- Bizim neslimiz ve gelecek nesiller için yapılabilecek en iyi uzun vadeli yatırımdır
Ortama atılan atıklar çevreyi kirletirken, içtiğimiz suyu, soluduğumuz havayı ve yaşadığımız tüm alanı yok ederek sağlığımızı ve geleceğimizi tehdit etmektedir. Örneğin doğada çözünmesi oldukça zor olan plastik atıklar denize karışarak deniz yaşamını, toprağa karışarak da toprak verimliliğini tehdit etmektedir. Ekipman ve araçlar gibi havayı kirleten faktörlerin yanı sıra tüm atıkların neredeyse yarısı evsel atıktır. Ev atığını azaltarak çevreye ve tabii ki kendimize en büyük faydayı sağlayabiliriz.
Evsel Atıkları Nasıl Azaltırsınız?
Evsel atıkları azaltmak için pek çok yol vardır. Tek kullanımlık ürünler yerine dayanıklı ürünleri tercih edebilirsiniz. Karton bardak ve tabaklar yerine taşımaya uygun, defalarca kullanabileceğiniz ürünleri, plastik pipetler yerine cam ya da yıkanmaya uygun farklı malzemelerden üretilmiş pipetleri tercih etmelisiniz. Termos kullanmayı alışkanlık haline getirmelisiniz. Bu sadece çevreyi korumakla kalmaz, uzun vadede bütçenizi de korur.
Ayrıca doğada sağlığı tehdit eden plastik ürünlerin yok olma süreleri oldukça uzundur. Evinizde kullanacağınız cam saklama kapları ve benzeri ürünleri tercih ederek doğaya ve sağlığa katkı sağlayabilirsiniz.
Mutfağınızda tek kullanımlık kullandığınız streç film, soğutucu poşet, alüminyum folyo gibi sağlığınızı ve çevreyi tehlikeye atan ürünler yerine kumaş soğutucu poşet, kumaş yemek boneleri, tekrar kullanılabilir parşömen kağıdı alternatiflerini tercih edebilirsiniz. Deterjan gibi kimyasal içeriği yüksek ve ambalajı sayesinde çevreyi kirleten ürünleri evde hazırlayabilirsiniz. Damacana ya da damacana su kullanmak yerine su arıtma sistemlerini tercih edebilirsiniz.
Pil atıklarını atmak yerine şarjlı pilleri tercih edebilirsiniz. Faturalarınızın basılı hali yerine e-posta veya mesaj yoluyla gönderilmesini talep edebilirsiniz.
Naylon poşet yerine bez poşetlerle de alışverişe çıkabilirsiniz. Kendi fileniz ile markete giderek kese kağıdı kullanımını azaltabilirsiniz. Peynir ve diğer ürünler için alışveriş yaparken kendi saklama kabınızı getirebilirsiniz.
Hazır yemek siparişi verirken çatal, bıçak, peçete gibi ürünleri istemediğinizi belirtebilirsiniz. Bunun için ofise ya da her yere götürebileceğiniz, yanınızda taşımaya uygun çatal bıçak takımları bulunmaktadır. Kağıt peçeteler yerine yıkayıp kullanabileceğiniz bez havluları tercih edebilirsiniz.
Bu küçük adımlarla hem bütçenizden tasarruf etmiş hem de kendi sağlığınıza, çevrenize ve gelecek nesillere yatırım yapmış olursunuz. Dünyaya ve gelecek nesillere karşı görevlerimizin bilincinde olmalı ve buna uygun adımlar atmalıyız. Sıfır atık bilinci için öğrendiklerinizi ve uyguladıklarınızı hem güncel sohbetlerde hem de sosyal medyada paylaşabilirsiniz. Küçük hareketler, daha fazla insanın katılımıyla büyük hareketlere dönüşür ve etki yaratır. Çocuklarda erken yaşlardan itibaren çevreye karşı farkındalık ve duyarlılık teşvik edilmelidir. Okullarda çeşitli eğitim kursları verilse de çocuğun eğitimi evde başlar ve çevresinde gördükleri ile pekiştirilir. En iyi eğitim, yaptığınız şeyi neden yaptığınızı anlatmak ve davranışlarınızla örnek olmaktır.
İkinci El Eşyaları Kullanarak Sıfır Atık Üretin
Kullanılmayan veya bazı yerleri deforme olan kullanılmış eşyalarınızı atmak yerine dönüştürüp tamir edebilirsiniz. Bir sehpa artık daireye sığmıyorsa veya üzerinde çizikler varsa boyanarak tekrar oturtulabilir. Bir giysinin farklı yerlerinde delikler varsa yama veya benzeri yaratıcı bir uygulama ile tamamen farklı bir duruma getirilebilir. Yeni mobilya yerine kullanılmış mobilya veya yeni kıyafet yerine kullanılmış kıyafet alarak da dönüştürebilirsiniz. Ve günümüzde bu tür tasarım ürünleri çok popülerdir. Feda ettiğiniz ürünü çöpe atmak yerine satmayı tercih edebilirsiniz. Yeni kaynaklara ihtiyaç duymadan aynı ürünleri tekrar tekrar kullanarak çevreyi ve kaynakları korur, bütçenize katkı sağlarsınız. Ülke ekonomisine de katkı sağlayacaktır. Hep aynı olan ürünler yerine birbirinden farklı, herkesin kendi dokunuşunu kattığı ya da evinde kullandığı ürünler olacak. Bununla ilgili birçok fikri geri dönüşüm fikirleri olarak da arayabilirsiniz.
Sıfır Atık Piramidi
Sıfır atık kavramı, birden fazla kavramı birleştirerek bir bütün oluşturmaktadır. Atıklarınızı azaltmak ilk hedefiniz olmalıdır. Azaltamadığınızı, mümkün olduğu kadar uzun süre kullanmalı ve son kullanma tarihini geri dönüştürmelisiniz. Ne yazık ki geri dönüşüme uygun olmayan atıklar ya yakılarak ya da biriktirilerek çevreyi kirletmektedir. Bir ürünü satın almadan önce, kullanım ömrü sonunda geri dönüştürülebilecek şekilde üretildiğinden emin olmalısınız.
Sıfır atık piramidi uygulaması aşağıda listelenmiştir.
- Atıklarınızı mümkün olduğunca azaltın. Tek kullanımlık ürünler gibi atık oluşturan ürünleri kullanmayınız.
- Giysi, ev eşyası, elektronik veya benzeri ürünleri mümkün olduğunca tamir ederek ve geri dönüştürerek yeniden kullanın.
- Atıkları ne kadar azaltmak ve ürünlerinizi atmaktan kaçınmak isterseniz isteyin, onları atmanız gerekir. Atıklarınızı geri dönüştürülebilir hale getirecek şekilde atın. Siz de sebze ve meyve atıklarından kompost yaparak doğanın gelişimine katkıda bulunabilirsiniz.
- İlgili çevresel zarar nedeniyle, geri dönüştürülemeyen atıkların yakılması mümkün olduğunda tercih edilen seçenektir.
- Atık geri dönüştürülemez ve yakılamazsa toplanır. Çevremize, doğaya, havaya ve suya en büyük zararı verir.
Sürdürülebilirlik felsefesi çevreye olduğu kadar bireysel hanehalklarına ve ekonomiye de katkıda bulunur. Kurulan kurumlarda birçok kişiye yeni işler yaratmıştır.
Bu yazılarımıza da bakın
İleri Dönüşüm Nedir? İleri Dönüşüm Fikirleri