Asteroit, Meteor, Göktaşı ve hatta Kuyruklu Yıldız terimleri birbirlerinin yerine sürekli kullanılıyor ancak aralarında ki farkın ne olduğu pek fazla anlaşılamıyor bizde sizler için bu kavramların ne olduğunu detaylı bir şekilde inceledik ve kavram karmaşasını ortadan kaldırmak için bu makaleyi hazırladık.
Asteroit Nedir?
Asteroitler güneş sistemimizin oluşumunu tamamladıktan sonra arta kalan ve uzayda bir gezegenden daha küçük olan kayalık nesnelerdir. Güneşimiz daha oluşmadan önce gaz ve toz bulutu yığını kendi etrafında dönerken sıkışıp bir araya gelerek önce bizim yıldızımızı oluşturdu. Arta kalan kaya parçaları ise birleşerek dünyamız da dâhil olmak üzere güneş sisteminde yıldızımızın etrafında dönen diğer gezegenleri oluşturdu. Geriye kalan küçük gaz ve toz bulutları ise gezegen oluşturacak miktarda çok olmadıkları için birleşerek küçük asteroitleri meydana getirdiler. İşte uzayda milyonlarcası bulunan asteroitler bu şekilde oluşmuştur.
Milyonlarca asteroittin içerisinde bilinen en büyüğü yaklaşık 940 km çapında olan Ceres asteroididir. Fakat son zamanlarda Ceres asteroitten ziyade cüce gezegen olarak anılmaya başlanmıştır. Şans eseri bu Teksas eyaleti boyutunda ki büyük asteroittin yörüngesi ile dünyamızın yörüngesinin yakın zamanda çakışması beklenmemektedir aksi halde bizim için çok büyük bir felaket olurdu. NASA bir süredir dünyaya yakın nesnelerin (NEOs) taramasını yapıp dünya yakınında bulunan gökcisimlerinin listesini çıkarmakla uğraşmaktaydı. NASA’nın WISE aracı NEOWİSE adı verilen görevini tamamlayıp asteroitler hakkında önemli bilgiler topladı.
Asteroidlerin düzensiz şekilleri vardır ve diğer gezegenler gibi yuvarlak değillerdir kendi atmosferlerini oluşturabilecek büyüklükte olmadıkları için uzayda çok fazla darbe alırlar ve bazı parçalarını kaybederler. Asteroitler birbirlerinin arasında bir yörünge oluşturabilir ve küçük guruplar halinde güneşin etrafında dönmeye devam ederler. Güneş sistemimizde yer alan asteroidlerin çoğunluğu Mars ve Jüpiter yer alan asteroit kuşağında yer almaktadırlar.
Kuyruklu Yıldız Nedir?
Kuyruklu Yıldızlarda güneş sistemimizin oluşumundan arta kalan materyallerin bir araya gelerek asteroitler ile aynı zamanda oluşmuşlardır. Asteroitler güneşe kuyruklu yıldızlardan daha yakın bir yörünge de oluştukları için asteroitler oluşurken içerisinde bulunan buz ve gazlar eriyerek yok olurlar geriye sadece taş ve metaller kalır ancak kuyruklu yıldızlar asteroit kuşağının güneşe çok daha uzak aşırı soğuk bölgede oluştukları için bünyesinde barınan buz ve gaz kütlesini kaybetmezler. İçerisinde bulunan donmuş gaz buz ve toz bulutları yüzünden kuyruklu yıldızlara ‘kirli kartopları’ adı verilmiştir. Güneşe uzak bölgede oluşan bu donuk asteroitler güneşin etrafında dönerlerken güneşin yakınlarından geçtikleri zaman içerisinde bulunan donmuş materyaller erimeye ve buharlaşmaya başlar buda hareket halinde bulunan asteroittin kuyruğu varmış gibi bir görüntü ortaya çıkarır bizde bunları kuyruklu yıldız olarak tanımlarız.
Meteor ve Göktaşı Nedir
En basit tanımıyla meteor, dünyaya çarpmakta olan asteroittin atmosferde dirençle karşılaşıp yanarak buharlaşmasına verilen addır. Atmosfere giren kaya parçasının sürtünmeden kaynaklı oluşan dirençle beraber yüzeyinde aşırı derece de ısı oluşur. Bu ısınma sonucunda asteroit yanmaya başlar hatta bazen bizler bu yanmayı gözlemleyebiliriz ‘yıldız kayması’ dediğimiz olay bu yanma sonucunda asteroittin yanıp biterek atmosferde yok olmasıdır. Dünyamızın atmosferine günde binlerce asteroit çarpar işte bu yüzden geceleri gökyüzüne bakınca yıldız kayması olayına şahit olmanız muhtemeldir.
Göktaşı ise çok büyük olan meteorların atmosferde yanmasına rağmen hepsinin yanıp yok olmadan dünya yüzeyine çarpması sonucu ortaya çıkar. Yeryüzüne çarpan göktaşları genelde magnezyum, silisyum, oksijen ve demir gibi bazı metaller ve taş çeşitlerinden oluşurlar.
Asteroitler hakkında araştırma yapıp onları incelemek bizlere güneş sistemimizin ve dünyamızın nasıl oluştuğu hakkında çok önemli bilgiler edinmemize yardımcı olmaktadır. Gelişen teknoloji ile birlikte artık biz asteroitleri incelemek için onların dünyamıza çarpmasını beklemek zorunda kalmıyoruz. 2016 yılında OSIRIS-Rex uzay aracı NASA tarafından Bennu adı verilen bir asteroitte başarılı bir şekilde indirildi ve bu uzay aracının Bennu asteroitti hakkında 7 yıl boyunda bilgi ve önemli örnekler toplayarak 2023 yılında dünyamıza geri dönmesi hedeflenmektedir. Bu büyük atılım sayesinde insanoğlu artık asteroitleri incelemek için dünyamıza çarpmasını ya da yakınından geçmesini beklemek yerine bizzat asteroittin yüzeyinden çok önemli bilgiler edinebilecek.