Bu yazımızda yeme bozukluğu ile ilgili bilgiler paylaşacağız. Yeme bozukluğu nedir? Neden olur? Duygusal yeme bozukluğu nasıl tedavi edilir? Yeme bozukluğuyla alakalı merak ettiklerinizi bu yazımızda bulabileceksiniz.
Yeme bozukluğu, günümüzde hatırı sayılır miktarda kişide rastlanan bir rahatsızlıktır. Yeme bozukluğunun pek çok nedeni olmakla birlikte en önemli etken psikolojiktir
Yemek yeme bozuklukları hakkında hatırlanması gereken en önemli şey, bunun psikolojik oluşudur. Yeme bozukluğundan mustarip insanlar için bunun yemekle ilgili olmadığıdır. Bazı yeme bozuklukları, kilo vermeye neden olan davranışlar etrafında odaklansa da en derin anlamda vücut büyüklüğü veya kilo ile ilgili bile değildirler.
Düzensiz yeme davranışları daha çok bir kişinin hayatı üzerinde kontrol duygusunu yeniden kazanmasıyla ilgilidir. Sonuçları zararlı olsa da özünde stres yönetimi teknikleridir.
Duygusal Yeme Bozukluğu Nedir?
Düzensiz başa çıkma davranışının bir biçimi, aşırı yeme bölümlerine girmektir. Bunlar, kişinin kısa sürede çok miktarda yemek yediği durumlardır. Yemek yeme genellikle pizza, şekerleme veya patates cipsi gibi yiyeceklerdir. Yani abur cubur dediğimiz türden yiyecekler.
Bu bölümler genellikle gizli olarak yürütülür ve kişide suçluluk ve utanç duyguları uyandırır. Bu olumsuz duygular strese neden olduğunda, tekrarlanan tıkınırcasına yeme dönemlerine yol açarak tıkınırcasına yeme bozukluğu (BED) olarak bilinen bir başka deyişle duygusal yeme bozukluğuna dönüşerek tehlikeli bir hale gelebilir.
Popüler inanışın aksine tıkınırcasına yeme bozukluğu, anoreksiya nervoza ve bulimia nervozanın birleşiminden daha yaygındır.
Tıkınırcasına yemek yeme hissi, yeme bozukluğu belirtilerinin en belirgin olanıdır. İnsan, bazı durumlarda stres veya üzüntü gibi olumsuz duyguları kontrol etmek için duygusal olarak yemek yeme hissi duyabilir. Bu durumla karşılaşan insanlarda yeme bozukluğu olma olasılığı bir hayli fazladır.
Şöyle de tarif edecek olursak; psikolojik olarak zor dönemler geçiriyor ve bu dönemde istemsiz olarak yemek yemeğe yöneliyorsanız sizde yeme bozukluğu olması muhtemeldir. Yeme bozukluğu bir psikolojik durum sayılır.
Yeme isteği genellikle bir kişi olumsuz duygular yaşadığında ortaya çıkar. Besinleri beyinde dopamin ve serotonin salgılayarak strese ve olumsuz duygusal durumlara karşı rahatlık sağlamak için kullanabilirler . Bunlar ruh halini düzenleyen, insanı mutlu, sakin hissettiren ve stresi azaltan kimyasallardır.
Bu kimyasalları serbest bırakarak stresle başa çıkmaya güvenildiğinde aşırı yeme bozukluğu gibi bir bozukluk bir bağımlılığa benzeyebilir.
Duygusal yeme, bazen bir yeme bozukluğunun habercisi veya belirtisi olarak kabul edilebilir. Buna rağmen duygusal yeme nispeten yaygındır ve BED gibi bir yeme bozukluğu geliştirme riski taşımayan kişiler zaman zaman duygusal olarak yemek yiyebilir.
Yeme Bozuklukları Neden Olur?
Yeme bozukluğu neden olur sorusunun cevabına tamamen psikolojiktir cevabını verebiliriz. Duygusal Yeme Bozukluğu, tam bir BED vakasına yol açarsa aşırı yeme bozukluğu tedavisi, yeme bozukluğu olan bir kişinin duygusal yeme üzerinde kontrol kazanmasına yardımcı olabilir.
Bir kişinin duygusal ve beslenme dengesini sağlamasına yardımcı olmak için aşırı yeme tedavi merkezlerinde çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur. Yataklı ve yatılı bakım gibi bakım düzeylerinden günlük tedaviye ve PHP’ye (kısmi hastanede yatış programları) kadar çok sayıda tedavi seçeneği vardır.
Duygusal Yeme Bozukluğu, bir kişinin hissettiği duygularla başa çıkmak için yemek yediği durumları ifade eder. Bazen bu, kutlamak için veya bir kişi kendini iyi hissettiğinde yemek yemek anlamına gelebilir. Ancak duygusal yemenin stres, depresyon veya korku gibi olumsuz duygular deneyimlediğinde ortaya çıkması çok daha yaygındır.
İlgili Yazı: Sağlıklı Yaşam İçin Nasıl Beslenmeliyiz?
Stres yeme alışkanlıklarını etkileyebilir. Bazı insanlar üzgün olduklarında daha az yerler, bazıları ise stresli olduklarında daha çok yerler. Duygusal yeme bozuklukları, tipik olarak bir kişinin vücudu hakkında patolojik olarak olumsuz hissettiği veya vücuduna ilişkin çarpık bir algı yaşadığı vücut dismorfik bozukluğu duygularını kapsamaz.
Duygusal yeme, bir kişinin sağlık ve yaşam tarzı hedeflerini sabote edebilse de, kişinin yeme bozukluğu olduğunu göstermez. Resmi olarak bir yeme bozukluğu teşhisi koymak için, bireyin DSM-V (ruh sağlığı uzmanları tarafından kullanılan psikiyatrik hastalık kılavuzu) tarafından belirlenen belirli kriterleri karşılaması gerekir.
DSM-V’de yeme bozukluğu tam olarak bir hastalık olarak listelenmemiş olmasına rağmen tıkanırcasına yeme hissi genellikle belirli yeme bozukluklarının, özellikle aşırı yeme bozukluğu ve bulimia nervozanın bir semptomu veya parçası olarak ortaya çıkar.
Örneğin, araştırmalar tıkınırcasına yeme bozukluğu olan kişilerin olumsuz duygular yaşadıktan veya üzücü bir durumla karşılaştıktan sonra aşırı yeme nöbeti geçirme olasılıklarının daha yüksek olduğunu bulmuştur. Ancak yeme bozukluğu tanısı konması, duygusal yeme dışındaki belirti ve bulgular da mevcut olmalıdır.
Duygusal yeme bozukluğu durumu, kaygan bir eğim olabilir ve olumsuz duygular ortaya çıktığında yeme dürtüsü üzerindeki kontrolün kaybedilmesi, gelişmekte olan bir yeme bozukluğunun işareti olabilir. İronik bir şekilde, bir kişinin duyguları üzerinde bir kontrol görüntüsü vermek için yaptığı bir davranış, kontrolü kaybettiği hissine neden olabilir.
Yeme bozukluğunun bilinen en önemli semptomlarından biri de kişinin düzensiz yeme davranışlarını durduramadığı duygusu ve ardından yeme davranışlarını kontrol edemediği için suçluluk duygusudur. Bunu yeme bozukluğu nedir başlığı altında anlatmıştık.
Aşırı Yeme Hissi, Ne Zaman Yeme Bozukluğuna Dönüşür?
Aşırı yeme bozukluğu, kısa sürede çok miktarda yiyecek yemeyi içeren ciddi bir zihinsel sağlık bozukluğudur. Yemek yeme bozukluğu (BED), Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ruh sağlığı tedavisi topluluğu arasında artan bir endişe nedenidir ve yeme bozukluğunun en sık görülen şekli olarak kabul edilmektedir.
Tıkınırcasına yeme bozukluğu genellikle bir kişinin kilosuyla ilgili memnuniyetsizlikle başlar ve tıkınırcasına yeme dönemleri, kişinin diyet yapma veya yediklerini alenen kısıtlama girişimleriyle tetiklenir.
Aşırı yemek yeme atakları rutin hale geldikten sonra kişi kendini kontrolden çıkmış hisseder ve tıkınırcasına yeme atakları sırasında yemeyi durduramaz. Aşağıdaki belirtiler duygusal yeme bozukluğunun habercisi olabilir.
- Çok fazla miktarda yemeğin yenildiği sık ve tekrarlayan aşırı yeme dönemleri – genellikle birkaç ay boyunca haftada iki kez –
- Doyma noktasına gelene kadar yemek yeme veya aç değilken yemek
- Aşırı yeme nöbetleri sırasında normalden çok daha hızlı yemek
- Doyma veya acı hissetme noktasını geçtikten sonra yemeğe devam etme
- Yeme sırasında kontrol kaybı hissi
- Gizlice yemek veya yenilecek yemeği saklamak
- Tıkınırcasına yeme nöbetleri sırasında veya sonrasında utanma veya mahçup hissetme
Duygusal Yeme Bozukluğu Tedavisi
Kendini kötü veya stresli hissettiğinde ara sıra çok fazla yemek yiyebilen bir kişi düzenli olarak aşırı yeme dürtüsü hissetmeye başladığında, bu tıkınırcasına yeme bozukluğu nedir cevabı gibi bunun mümkün olduğunun açık bir işaretidir.
BED’in fiziksel sonuçları çoktur; Yeme bozukluğu tedavi edilmediğinde kalp hastalığı, diyabet, yüksek tansiyon gibi obezitenin birçok komplikasyonuna neden olabilir. BED’li kişiler ayrıca kendine zarar verme, depresyon ve madde bağımlılığı gibi diğer akıl sağlığı hastalıkları için daha yüksek risk altındadır.
Duygusal yeme hissi, başlı başına bir yeme bozukluğu olmasa da bir kişinin risk altında olduğunun bir işareti olabilir ve profesyonel tedavi gerektiren bir durum olabilir. Bu yüzden profesyonel destek almak şarttır.
Duygusal yeme bozukluğu tedavi merkezleri, yeme bozukluğunun hem duygusal hem de fiziksel yönlerini ele alan çok yönlü tedavi imkanları sunar. Bahsettiğimiz gibi kişinin tedavi ihtiyaçlarına bağlı olarak çok farklı bakım düzeyleri olabilir. Bakım düzeyi ne olursa olsun tedavinin sabit kalan belirli yönleri vardır. Tıkınırcasına yeme bozukluğu tedavisinin bileşenleri şunları içerebilir:
- Tam değerlendirme ve psikiyatrik bakım – Bir kabul danışmanıyla ilk görüşmeden başlayarak ve aşırı yeme bozukluğu tedavisine resmi olarak başlamadan önce, gelen müşteri psikiyatrik bir değerlendirmeden geçirilecek ve duygusal ihtiyaçlarını gidermek için bir psikiyatrla görüşecektir. Yatılı ve yatarak tedavi için, muhtemelen bir tıbbi konsültasyon da olacaktır.
- Birlikte ortaya çıkan bozuklukların tedavisi – Yeme bozukluğu olan pek çok kişi, ikili tanı olarak bilinen anksiyete veya TSSB gibi başka bir tür akıl hastalığı da yaşar. Bu bozukluklar tedavi edilmezse duygusal yemeye de katkıda bulunabilir. İkili bir teşhisle ilgilenen yeme bozukluğu tedavi programları, hem yeme bozukluğunu hem de birlikte ortaya çıkan zihinsel bozukluğu aynı anda tedavi eder. Her iki bozukluğun da ele alınması, kişinin bozukluğundan tamamen kurtulma ve bu iyileşmeyi uzun vadede sürdürme olasılığını artırır.
- Beslenme eğitimi ve programlama – Beslenme restorasyonu, kişinin yetersiz beslenmiş olması veya düzensiz yeme davranışlarından dolayı bir dengesizlik yaşaması durumunda beslenme ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olur. Kayıtlı bir beslenme uzmanı veya diyetisyenle yapılan seanslar, kişinin beslenmeye dengeli yemek planlama yaklaşımlarını kullanarak öğrenmesine ve pratik yapmasına yardımcı olabilir. Bu, uzun vadede bir yeme bozukluğundan kurtulmayı sürdürmenin bir başka önemli yönüdür.
- Bireysel psikoterapi seansları – Aşırı yeme bozukluğu terapisi, müşterinin yaşadığı duygusal yönlerin ele alınmasına yardımcı olur. Kişi, BDT (Bilişsel Davranış Terapisi ve DBT (Diyalektik Davranış Terapisi) gibi bilişsel yeniden eğitim tekniklerini kullanarak aşırı yeme nöbetlerine katkıda bulunan düşünce ve duyguları tanımlamayı öğrenebilir) Ayrıca, olumsuz duygusal durumlarla başa çıkmanın daha uyumlu yolları öğretilir.
- Grup terapisi seansları – Yeme bozukluğu tedavi programlarının birçok mezunu, aldıkları en yararlı ve anlamlı terapi şekli olarak grup terapisine işaret ediyor. Ne yaşadıklarını tam olarak anlayan insanlar ve akranları arasında bir bozukluğu tartışmak özgürleştirici ve katartik olabilir. Grup terapisi normalde tüm bakım seviyelerinde mevcuttur.
Yeme bozukluğunun iyileşmesi tedavi ile mümkündür. Duygusal yeme bozukluğu tedavisi, duygusal yemeyi azaltmaya, benlik saygısını geliştirmeye ve bir kişinin beslenme ve sağlıklı yaşam için dengeli bir yaklaşım elde etmesini kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
Yeme Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi merkezleri, yeme bozukluğunun hem duygusal hem de fiziksel yönlerini ele alan çok yönlü tedavi sunar. Bahsettiğimiz gibi, kişinin tedavi ihtiyaçlarına bağlı olarak çok farklı bakım düzeyleri olabilir. Bakım düzeyi ne olursa olsun tedavinin sabit kalan belirli yönleri vardır. Tıkınırcasına yeme bozukluğu nedir ve tedavisinin bileşenleri şunları içerebilir:
- Tam değerlendirme ve psikiyatrik bakım – Bir kabul danışmanıyla ilk görüşmeden başlayarak ve aşırı yeme bozukluğu tedavisine resmi olarak başlamadan önce, gelen müşteri psikiyatrik bir değerlendirmeden geçirilecek ve duygusal ihtiyaçlarını gidermek için bir psikiyatrla görüşecektir. Yatılı ve yatarak tedavi için, muhtemelen bir tıbbi konsültasyon da olacaktır.
- Birlikte ortaya çıkan bozuklukların tedavisi – Yeme bozukluğu olan pek çok kişi, ikili tanı olarak bilinen anksiyete veya TSSB gibi başka bir tür akıl hastalığı da yaşar. Bu bozukluklar tedavi edilmezse duygusal yemeye de katkıda bulunabilir. İkili bir teşhisle ilgilenen yeme bozukluğu tedavi programları, hem yeme bozukluğunu hem de birlikte ortaya çıkan zihinsel bozukluğu aynı anda tedavi eder. Her iki bozukluğun da ele alınması, kişinin bozukluğundan tamamen kurtulma ve bu iyileşmeyi uzun vadede sürdürme olasılığını artırır.
- Beslenme eğitimi ve programlama: Yeme bozukluğu nedir dediğimizde beslenme faktörü ön plana çıkıyor. Beslenme restorasyonu, kişinin yetersiz beslenmiş olması veya düzensiz yeme davranışlarından dolayı bir dengesizlik yaşaması durumunda beslenme ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olur. Kayıtlı bir beslenme uzmanı veya diyetisyenle yapılan seanslar, kişinin beslenmeye dengeli yemek planlama yaklaşımlarını kullanarak öğrenmesine ve pratik yapmasına yardımcı olabilir. Bu, uzun vadede bir yeme bozukluğundan kurtulmayı sürdürmenin bir başka önemli yönüdür.
- Bireysel psikoterapi seansları – Aşırı yeme bozukluğu terapisi, müşterinin yaşadığı duygusal yönlerin ele alınmasına yardımcı olur. Kişi, BDT (Bilişsel Davranış Terapisi ve DBT (Diyalektik Davranış Terapisi) gibi bilişsel yeniden eğitim tekniklerini kullanarak aşırı yeme nöbetlerine katkıda bulunan düşünce ve duyguları tanımlamayı öğrenebilir) Ayrıca, olumsuz duygusal durumlarla başa çıkmanın daha uyumlu yolları öğretilir.
- Grup terapisi seansları – Yeme bozukluğu tedavi programlarının birçok mezunu, aldıkları en yararlı ve anlamlı terapi şekli olarak grup terapisine işaret ediyor. Ne yaşadıklarını tam olarak anlayan insanlar ve akranları arasında bir bozukluğu tartışmak özgürleştirici ve katartik olabilir. Grup terapisi normalde tüm bakım seviyelerinde mevcuttur.
Duygusal yeme bozukluğuyla ilgili merak edilen bütün bilgileri aldığınızı varsayıyoruz. Yeme bozukluğu nedir? Tıkanırcasına yemek yeme bozukluğu neden olur? Tedavisi için yapılması gerekenler nelerdir? En fazla merak edilen bütün soruların cevaplarını bulduk.
