Besinler yere düştükten sonra kaç saniye içerisinde üzerinde mikrop birikmeye başlıyor? Ayrıca bahsettiğimiz bu saniye kuralı yediğimiz besinlere göre değişiklik göstermez mi?
Birçoğumuz yediğimiz besinleri yere düşündükten sonra 5 saniye içerisinde yerden alırsak herhangi bir sorun olmadan tüketebileceğimizi duymuşuzdur. Peki gerçekten böyle bir bilimsel çalışma var mı? Örnek vermek gerekirse herhangi bir kraker parçasını yere düşürdükten sonra yeniden tüketmek birçok insan için sorun olmazken, tereyağı sürülmüş bir ekmeğin yere düşmesi ve yeniden tüketilmesi birçok insan için kabul edilebilir değildir. Peki bilimsel olarak bunu nasıl açıklayabiliriz?
5 Saniye Kuralı Nedir? 5 Saniye Kuralı Doğru mu?
Yurt dışında bu konuda bilimsel olarak araştırma yapmak isteyen bir grup bilim adamı, günlük hayatta kullandığımız meyveleri ve birçok yiyeceğin farklı yüzeylere düşürdükten sonra farklı zaman aralıklarında ölçümler yapmış ve yiyeceklerin üzerinde biriken mikrop oranlarını karşılaştırmıştır. Yapılan testlerin doğru çıkması için bahsettiğimiz bu denemeler her bir besin ve yüzey için 20 defa denenmiş ve bu denemelerden elde edilen sonuçlar not alınmış. Bilim adamları bu konuyu net bir şekilde ortaya koyabilmek için 128 farklı kombinasyon ile toplamda 2500’den fazla deneme yapmıştır.
Yapılan bu araştırmalardan sonra bilim adamları görmüşler ki besinler yere düştükten sonra yerde kaç saniye kaldığının aslında hiçbir önemi yok. Yere atılan kavun parçaları üzerinde maksimum miktarda mikrop toplarken, 1saniye yerde kalan kavun parçası ile 10 saniye yerde kalan kavun parçası arasında mikrop tutma konusunda herhangi bir farklılık ortaya çıkmamıştır. Ayrıca araştırmalarda bilim adamlarını şaşırtan sonuçlardan bir tanesi yapışkan bir sakız üzerinde ortaya çıkmıştır. Deneyi yapmadan önce bilim adamlarının büyük bir bölümü sakız üzerinde maksimum miktarda mikrop birikeceğini düşünmüştür. Fakat sonuçları baktıkları zaman diğer besinlere göre en az mikrobu sakız üzerinde tespit etmişlerdir.
Yere bırakılan besin kadar aynı zamanda yüzeyin cinsi de besinlerin üzerinde mikrop toplanması konusunda etkili olmuştur. Ahşap gibi yoğun toz tutan zeminler besinlere daha çok zarar verirken, üzerinde pek fazla toz olmayan diğer maddelerden yapılmış zeminler, besinleri çok fazla bozmamıştır.
Yapılan bu testler sonucunda mikropların belirli bir yüzeyden diğerine inanılmaz derecede hızlı geçtiğini tespit etmiştir. Yani bu durumda besin yere düştüğü anda siz onu kaldırana kadar neredeyse bütün mikrop transferi tamamlanmış oluyor. Bu yüzden de 5 saniye içerisinde besinlerin aslında o kadar da bozulmadığı kanısı tamamen yanlıştır.
Bununla beraber araştırmacılar daha sonra mutfakta bulunan bölgelerinin ne kadar mikrop potansiyeline sahip olduğunu araştırmak için çalışmalar yapmaya başlamışlardır. Yapılan bu araştırmalar sonucunda ise mutfakların zeminleri tezgah üzerlerine veya buzdolabı kapaklarına göre çok daha az mikrop barındırıyor.
Bu sonuçları ele alacak olursak aslında yere düşürmeden yediniz birçok şey de, mutfak zemini gibi alanlardan çok daha fazla mikrop barınıyor.
Sonuç olarak halk arasında bilinen yere düşen besinlerin 5 saniye boyunca herhangi bir zarara uğramadığı kesinlikle yanlış. Fakat aynı zamanda yapılan çalışmalar gösteriyor ki aslında besinleri yere düşünmesi bile oldukça fazla miktarda mikrop ile karşı karşıya kalıyoruz. Tabii ki bu demek değil ki yere düşen yiyecekleri herhangi bir sorun yaşamadan tüketebiliriz. Fakat düşün bu araştırmaların sonucunda elde ettiğimiz ortak bilgi çok fazla mikrop taşıdığını düşündüğümüz zeminlerin aslında sandığınız kadar zararlı olmadığıdır.
Besinlerin üzerinde biriken mikrop miktarını en az seviyeye indirmek istiyorsak mümkün olduğu kadar steril ve sağlık açısından uygun yerlerde yemek yapmalı ve tüketmeliyiz.