Dünyanın ilk bilgisayar programcısı kimdir diye sorsak, birçoğumuz 90’lı ya da 2000’li yıllardan örnekler verir. Ancak, dünyanın ilk bilgisayar programcısının 1800’lü yılların başlarında yaşadığını ve bir kadın olduğunu söylesek ne dersiniz? Evet. Dünyanın ilk bilgisayar programcısı bir kadındır. Adı Ada Lovelance’dir. Bu sayfamızda Ada Lovelace biyografisi yayımlıyoruz. Tarihte kadınlara ilham vermiş Ada Lovelace kimdir? Kısaca Ada Lovelace hayatı ve biyografisini inceleyeceğiz.
Ada Lovelace, asıl adı Augusta Ada King‘dir. Lovelace kontesi olduğu için gerçek isminden çok Ada Lovelace adıyla tanınır. Ancak her şeyden önce Lovelace bilgisayar programcılığının temellerini atmış ve bilgisayar tarihindeki ilk kadın programcı olmasıyla ön plana çıkmıştır.
Henüz daha bilgisayar bile yokken böyle bir cihazın neler yapabileceğini öngörmüş ve hazırladığı algoritmayla yazılım ve bilgisayar tarihine geçmeyi başarmıştır.
Ada Lovelace Kimdir? Kısaca Hayat Hikayesi
Ada Lovelace Ne Zaman Doğdu? Nerelidir?
10 Aralık 1815 tarihinde Londra’da doğan Ada Lovelace, daha küçük yaşlardayken babası tarafından terk edilmiştir. Annesinin desteğiyle matematik ve bilime yönlendirilmiştir. Çocukluğundan itibaren bilime ilgi duyan Lovelace, her şeye daha on üç yaşındayken bütün hesaplamalarını yaparak tasarladığı uçan bir makine ile başlamıştır.
Ada Lovelace, 17 yaşına geldiğinde ise ona yön verecek olan kişi İngiliz mühendis Charles Babbage’i tanımıştır. Babbage’in çalışmalarından etkilenmiş ve matematik ve bilim üzerine yoğun bir şekilde çalışmaya başlamıştır.
Bilim ve matematiğe ilgisi daha çok artan Lovelace 19. yüzyılın önemli bilim insanları olan William Frend, William King, Mary Somerville ve De Morgan tarafından eğitilmiş ve Lovelace’in üstün matematik yeteneği daha çok ön plana çıkmıştır.
Lovelace, Charles Babbege’in tasarladığı ‘Analitik Makina’ adlı ilkel bilgisayar üzerine yazdığı algoritmayla dikkatleri üzerine çekmiştir. Öncelikle bu tasarım hakkında yazılan makaleyi çevirmiş daha sonra bunu Babbege’e göndermiştir. Babbege’in makale üzerine Ada’nın kendi notlarını da ek olarak istemesiyle ikilinin çalışmalarının başlaması bir olmuştur. Ancak, yaşadığı dönemde bir kadının kendi adına yayın yapması pek hoş karşılanmadığı için Lovelace, adının baş harflerini kullanarak A.A.B. şeklinde bir kısaltma imzayla makalesini yayınlamıştır.
Dünyanın İlk Bilgisayar Programcısı Ada Lovelace Hayatı Kısaca
Lovelace’in makaleye eklediklerine göre bu makine uygun şekilde programlanırsa müzik eserleri bestelemek, grafik üretmek ve karmaşık matematiksel problemleri çözmek için kullanılabilirdi. Bu fikirlerini şu şekilde dile getirmişti.
“Analitik Motor, sayıların yanı sıra başka şeylerde de etkili olabilir. Soyut bilimsel işlemlerle açıklanabilen, ortak temel ilişkileri olan objeler bulunabilir. Belki de işletme notasyonu hareketlerindeki ve motorun mekanizmasındaki değişikliklere uyumlu olabilir.
Örnek vermek gerekirse, bilim ile müzikal kompozisyonu uyumu sonucu tiz seslerin ana ilişkileri bu tür ifadelere ve değişikliklere duyarlılardır. Bundan dolayı motor da her türlü karmaşıklık ve boyut derecesinde özenle hazırlanmış olsa da bilimin parçaları yardımıyla beste yapabilirdi.”
Lovelace, Babbage’a gönderdiği bir başka mektupta söz konusu makinenin belli ve sonlu sayıda adımdan oluşan bir plan kullanarak ne şekilde Bernoulli sayılarını hesaplayabileceğini anlattığı uzun makalede hesaplamalara dair detaylar vermiştir. Bu anlatım, bilgisayar programcılığı tarihinde somut bir makineye uygulanabilecek olan ilk bilgisayar programı olarak kabul edilmektedir.
Charles Baggece, Lovelace’in bu makaleye eklediklerinden çok etkilenmiş ve bir süre sonra Ada Lovelace’dan bahsederken ‘sayıların büyücü kadını’ ifadesini kullanmıştır.
Vefatı
Ada Lovelace, bilime duyduğu ilginin yanı sıra yazar kişiliğiyle de tanınmıştır. Ancak, yazarlık yaptığı dönemde bilimden de uzak kalmamış, ağırlıklı olarak bilim üzerine makaleler yazmıştır. Henüz yirmi yaşındayken Baron William King’le evlenen Ada Lovelace, bilime olan ilgisinden hiç vazgeçmemiştir. Ölümü ise çok trajik olmuştur. Ada Lovelace, henüz 37 yaşındayken rahim kanserine yakalanmış, genç yaşta hayatını kaybetmiştir.
İlginizi Çekebilir: Jennifer Lopez Kaç Yaşında? JLo Biyografisi
Ada Lovelace, bilgisayar ve bilgisayar programcılığı tarihinin kuşkusuz çok değer hak eden insanlarından biridir. O zamanın imkanları ile yaptıkları inanılmaz sayılır. Ölümünden çok uzun yıllar sonra Lovelace’den ilham alınarak, geliştirilen bir programlama diline ‘Ada’ adı verilmiştir ve Lovelace kadınların da teknolojide yer alabileceğinin çok iyi bir örneği olmuştur.
Google Lovelace’ın 197. doğum gününe özel bir doodle hazırlamış ve Ada’yı unutmamıştır. İngiltere Bilgisayar Topluluğu (British Computer Society) 1998 yılından beri Lovelace adında bir ödül vermektedir. İngiltere’de kadın üniversite öğrencileri için düzenlenen BCSWomen Lovelace Colloquium ismini de Lovelace’dan almıştır.
Kısaca, Ada Lovelace, tarihte iz bırakmış kadınlardan biridir? Dünyanın ilk kadın programcısı kimdir diye sorduğumuzda birçoğumuz buna farklı farklı cevaplar verir. Ancak, Ada Lovelace kimdir diye soracak olursak, bu sorunun tek cevabı vardır; dünyanın ilk bilgisayar programcısıdır. Kadınlara ilham veren önemli figürlerden Ada Lovelace kısaca hayatı bu şekildedir. 37 yıllık kısa hayatında önemli izler bırakmıştır.