Güldane ailesi olarak sağlık konularına osteoporoz diğer adıyla kemik erimesi konusuyla devam ediyoruz. Osteoporoz belirtileri nelerdir? Halk arasında kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz nedir? Kimlerde görülür? Osteoporozun nedenleri, tedavi yöntemleri nelerdir? Çocuklarda ve yaşlılarda osteoporozu önlemek için ne yapılmalı? Nasıl tedavi edilir? Bu gibi soruların cevaplarını arıyoruz. Osteoporoz hakkında detaylı bilgiler alıyoruz.
Osteoporoz, kemiklerin yoğunluğunu kaybettiği, kırılgan ve zayıf hale geldiği tıbbi bir durumdur. Bu duruma genellikle hormonsal değişiklikler, kalsiyum eksikliği veya D vitamini eksikliği neden olur. Yaşlı insanlar, özellikle yaşlı kadınların osteoporoza yakalanma riski daha yüksektir.
Nadiren de olsa altta yatan bir tıbbi durum veya bazı ilaçlar nedeniyle küçük çocuklarda osteoporoz gelişebilir. Buna juvenil osteoporoz denir ve genellikle genç yaşta ortaya çıkar.
Osteoporoz (Kemik erimesi), genellikle sessiz bir durum olarak adlandırılır. Çünkü hasta kemiği kırık olarak doktora gidene kadar gözle görülür bir semptomları yoktur. Bu nedenle erken evrelerde teşhis etmek zordur. Nadir görülen idiyopatik juvenil osteoporozu (IJO) olan küçük çocuklar, bel, kalça ve ayakta ağrı, omurgada kamburluk (kifoz), göğüste çöküklük, topallama vb. gibi semptomlar gösterebilir.
Osteoporoz (Kemik Erimesi) Nedir?
Küçük çocuklarda kemiği kırılana kadar osteoporozu teşhis etmek zordur. Testlere ve taramalara gitmeden önce doktor, sebebin genetik bir bozukluk olup olmadığını öğrenmek için çocuğun ve aile üyelerinin tıbbi geçmişini soracaktır. Ayrıca, doktor semptomları tespit etmek için çocuğun fizik muayenesini yapacaktır. Bazı kan testleri, kemik yoğunluğu testleri ve röntgen ışınları da küçük çocuklarda osteoporozun varlığını gösterebilir.
Çocuklarda Osteoporoz Neden Olur?
Jüvenil osteoporozun çoğuna, altta yatan bazı tıbbi durumlar veya belirli genetik bozukluklar neden olur. Ayrıca bazı ilaçlar da osteoporoza neden olabilir. Küçük çocuklarda osteoporozun nedenleri şunlardır:
- Jüvenil artrit, diabetes mellitus, osteogenezis imperfekta, homosistinüri, hipertiroidizm, hiperparatiroidizm, Cushing sendromu, malabsorpsiyon sendromları, anoreksiya nervoza, böbrek hastalığı, kistik fibroz, orak hücreli anemi ve Turner sendromu gibi altta yatan tıbbi durumlar.
- Antikonvülsanlar, kortikosteroidler, immünosüpresif ilaçlar ve antikanser ilaçları gibi ilaçlar.
- Genetik de osteoporozun genç yaşta başlamasında rol oynar. Ebeveynleri veya akrabalarında osteoporoz olan / olan çocukların buna yakalanma riski daha yüksektir.
- Küçük çocuklarda osteoporoza yol açabilecek diğer faktörler, aşırı hareketsizlik veya hareketsizlik, diyette kalsiyum ve D vitamini eksikliği ve adet dönemlerinin kaybına (amenore) yol açan aşırı egzersizdir.
Kimlerde Görülür? Osteoporoz Belirtileri Nelerdir?
Genetik bozuklukların yanı sıra, küçük çocuklarda osteoporoz gelişimine katkıda bulunan birkaç başka faktör daha vardır. Bunlar:
- Yüksek doz kortikosteroidler.
- Durumun aile öyküsü (Genetik faktörler).
- Fiziksel aktivite eksikliği.
- Belirli kronik sağlık durumlarının geçmişi.
Juvenil Osteoporoz Tedavisi
Küçük çocuklarda osteoporoz tedavi edilebilir. Osteoporoz tedavisi , ilaçları ve çocuklarda aşağıdakiler gibi sağlıklı alışkanlıkları teşvik etmeyi içerir:
- Sağlıklı bir vücut ağırlığını koruyun.
- Yürüme ve diğer ağırlık kaldırma egzersizleri yapın.
- Diyette kafein ve sodayı azaltın.
- Yiyecek, içecek ve takviyeler yoluyla yeterli kalsiyum ve D vitamini alın.
- Mümkünse, kronik durumlar için steroidler gibi bazı ilaçların kullanımını azaltın.
- Kırıklara karşı koruyun.
- Kafeinden kaçının
- Semptomları yönetmek ve kemik gücünü artırmak için ilaçlar.
İdiyopatik Juvenil Osteoporoz Nedir?
İdiyopatik juvenil osteoporoz, sırtta aşırı ağrı ve rahatsızlık, yürüme güçlüğü, çok sayıda kırık ve radyolojik osteoporoz ile karakterize nadir görülen bir kemik durumudur. Durumun kesin nedenleri bilinmemektedir. Bu nedenle, idiyopatik olarak adlandırılır.
İdiyopatik juvenil osteoporozun başlangıcı genellikle prepubertal dönemde, 8 ila 12 yaşları arasında ortaya çıkar.
Bazı yaygın semptomlar bel, kalça ve ayaklarda ağrı, diz ve ayak bileği ağrısı, kifoz, boy kaybı ve göğüste çöküklüktür. Bu nadir kemik durumu, klinik sunum, iskelet röntgenleri ve kemik yoğunluğu testleri, çift enerjili X-ışını absorpsiyometrisi, ikili foton absorpsiyometrisi ve kantitatif bilgisayarlı tomografi temelinde teşhis edilir.
Önlenmesi: Genç erkeklerde ve kadınlarda osteoporoz, sağlıklı yaşam alışkanlıkları izlenerek önlenebilir
Çocuklarda Kemik Yapısı Nasıl Güçlendirilir?
Kemik matrisi, eklemleri ve diğer insan dokularını oluşturmak için kullanılan malzeme olan kalsiyum, fosfor, magnezyum, su ve kollajen gibi minerallerden oluşur. Bununla birlikte, kemik rejenerasyonu için belirli hücrelere ihtiyaç vardır.
Aşağıdakiler, çocuğunuzun bu kemik yapıcı hücrelerin aktivitesini teşvik etmek için atabileceği en önemli adımlardır.
- Aktif ol! Her gün oynayın ve egzersiz yapın.
- D vitamini elde etmek için hap veya güneş kullanın.
- Kalsiyum almak için bitki bazlı diyetler ve güçlendirilmiş yiyecekler yiyin.
- Meyve ve sebze içeren dengeli bir diyet sürdürün.
Kemik güçlendirmek için yapılacaklar:
- Egzersiz: Egzersizler uygun kemik büyümesi için önemlidir. Ayrıca kemikler, özellikle koşu, futbol, basketbol ve halter gibi ağırlık kaldırma aktiviteleri sırasında daha güçlü ve daha yoğun hale gelerek strese yanıt verir. Bu nedenle, fiziksel olarak aktif olmak, çocuğunuzun kemik sağlığını desteklemek için yapabileceği en faydalı şey olabilir.
- Meyve ve Sebze Tüketimi: Araştırmaların çoğu, sebze ve meyveler açısından yüksek bir diyet yemenin kemik sağlığının korunmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir. Narenciye, domates, biber ve diğer meyve ve sebzeler, kemik oluşumu sırasında minerallerin yapıştığı bağ dokusu olan kolajen üretimi için gerekli olan C vitamini içerir.
- D vitamini: Güneş ışığı cilde çarptığında, D vitamini adı verilen bir hormon üretilir. Kemik oluşumu için gereklidir ve vücudunuzun kalsiyumu nasıl kullandığını düzenler.
Bitki Kaynaklarından Kalsiyum
Hem çocuklar hem de yetişkinler günlük olarak kalsiyum kaybederler. Bu nedenle kaybedilen kalsiyum miktarının yerine konması gerekir. Hem fasulye hem de yeşillikler mükemmel kalsiyum sağlayıcılarıdır.
Brokoli, Brüksel lahanası, karalahana, lahana, hardal yeşilliği, şalgam yeşilliği ve diğerleri dahil olmak üzere çok sayıda sebze de bol miktarda emilebilir kalsiyum kaynağıdır.
Kemik Erimesinden Kaçınmak İçin Alınacak Tedbirler
Brokoli, Brüksel lahanası, karalahana, lahana, hardal yeşilliği, şalgam yeşilliği ve diğerleri dahil olmak üzere çok sayıda sebze de bol miktarda emilebilir kalsiyum kaynağıdır. Aşırı kemik kaybını önlemek için aşağıdaki adımları izleyin,
- Tuzlu yiyecekleri sınırlayın
- Hayvansal kaynaklı proteinlerden kaçının.
- Çocukları sigaradan uzak tutun.
- Kafeinden kaçının
Tahıllar, baklagiller, sebzeler ve meyveler açısından zengin bir diyet ve düzenli egzersiz gibi birkaç yönergenin yardımıyla çocuklar doğru yolda kalabilirler.
Genç Yaşta Osteoporoz Belirtileri ve Uzun Dönem Riskleri
Jüvenil osteoporoz tedavi edilmezse kemik bütünlüğüne neden olabilir ve çocuğun ileriki yaşamında osteoporoz ve osteoporotik kırık riskini artırabilir. Bu nedenle, jüvenil osteoporozun mümkün olduğu kadar erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi önerilir.
Sıkça Sorulan Sorular
İşte genç yaşta görülen osteoporoz belirtileri ve tedavisi hakkında sıkça sorulan bazı sorular.
S.1: Neden genç yaşta osteoporozum var?
Genç yaşta da osteoporoz belirtileri görülebilir. Genç kişilerde görülen bu durum juvenil osteoporoz olarak adlandırılır ve otoimmün bir hastalıktır. Normalde vücudu yabancı maddelerden koruyan bağışıklık sisteminin bunun yerine vücuda saldırması anlamına gelir. Hastalık ayrıca idiyopatiktir. Bu da kesin bir nedenin bilinmediği anlamına gelir.
S.2: 25 yaşındaki biri osteoporoz olabilir mi?
Düşük kemik mineral yoğunluğu çok genç yaşta ortaya çıkabilir – özellikle de bir kişinin duruma güçlü bir genetik yatkınlığı varsa. Nadir de olsa 25 yaşındaki bir kişide osteoporoz olabilir.
S.3: Genç erişkinlerde osteoporozun nedenleri nelerdir?
Juvenil artrit olarak da bilinen genç erişkinlerde osteoporoz, genetik, belirli enfeksiyonlar ve çevresel tetikleyicilerle ilişkili olabilir.
S.4: Jüvenil osteoporoz belirtileri nelerdir?
Juvenil osteoporozun bazı yaygın semptomları şunlardır:
- Eklem sertliği
- Eklemlerde ağrı ve şişlik.
- sürekli ateş
- Kilo kaybı ve yorgunluk.
- Göz kızarıklığı ve bulanık görme.
Bursa Romatem Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi Diyetisyeni Dyt. Gülşah BOZKURT ”Osteoporoz ” hakkında bilgi verdi. Videolu anlatım olarak Osteoporoz (Kemik Erimesi) nedir? Osteoporoz belirtileri, alınacak önlemler ve tedavisi gibi konular anlatılmıştır. Videoyu aşağıdan izleyebilirsiniz.